Güneydoğu’nun toplam ihracatının yüzde 30,9’unu gerçekleştiren sektör, bölgenin en fazla ihracat yapan faaliyet alanı oldu. Miktar olarak yüzde 7,9 artışla 1,5 milyona tona ulaşıldığı bu dönemde 337,8 bin ton makarna, 320,5 bin ton buğday unu ve 135,7 bin ton ayçiçek yağı ihraç edildi. Türkiye’nin 366 milyon dolarlık ayçiçek yağı ihracatının 201 milyon dolara denk gelen yüzde 54,9’luk kısmı Güneydoğu’dan ihraç edildi. Türkiye’nin 288,5 milyon dolarlık makarna ihracatında bölgenin payı 195,5 milyon dolar ile yüzde 67,7 oldu. 4 aylık süreçte ihracatın yüzde 8 gerileyerek 350 milyon dolar olarak gerçekleştiği Irak, bölgenin en büyük ihraç pazarı olmayı sürdürdü. İkinci sıradaki Suriye’ye yüzde 39,1 artışla 122,8 milyon dolar ihracat yapıldı.

“Planlı Tarım ve yeni nesil destekleme modeli fayda sağlıyor”

Son dönemde tarım politikalarında yapılan köklü değişiklikleri, stratejik ürünlerde planlı üretim dönemine geçilmesi açısından son derece olumlu adımlar olarak değerlendiren Güneydoğu Anadolu Hububat Bakliyat Yağlı Tohumlar ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Başkanı Celal Kadooğlu şunları söyledi:

“Geçtiğimiz Eylül ayında Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından 13 stratejik ürün ve bir ürün grubunda başlatılan Planlı Tarım ve yeni nesil destekleme modeli tarım arazilerinin etkin kullanımı yanında, üretimin kayıt altına alınması ve desteklerin daha verimli yönlendirilmesi açısından da fayda sağlıyor. Güneydoğu Anadolu, Türkiye'nin özellikle makarnalık buğday üretiminde sahip olduğu kalite avantajı ile bu planlamada kritik rol üstleniyor. Ancak bölgede, başta mısır olmak üzere ikinci ürün tarımının daha sistematik desteklenmesi, mevcut sulama yatırımlarının hızlandırılması ve yeni projelerin devreye alınması gerektiğini düşünüyoruz. Zira bu tür altyapı yatırımları, üreticilerimizin küresel pazarlarda rekabetçi kalabilmesi ve stratejik tarım ürünlerinde istikrarlı bir üretim sağlanabilmesi açısından önemli. Buğday üretiminde yaşanan ekim alanı artışı memnuniyet verici olmakla birlikte, küresel iklim değişikliklerinin etkisiyle karşı karşıya kalınan verim kayıplarına karşı tedbirler alınması gerekli. Özellikle son dönemde gözlenen kuraklık ve ekstrem sıcaklık dalgalarının verim üzerindeki olumsuz etkileri, adaptasyonu yüksek çeşitlerin kullanımını ve tarımsal inovasyonları daha kritik hale getiriyor.”

“Makarnalık buğday üretimi teşvik edilmeli”

Dünyanın en kaliteli makarnalık buğdayının Güneydoğu’da üretildiğine ve üretim planlaması kapsamında bölgede yoğunlaşmayı sağlayacak özendirici tedbirler gerektiğine dikkat çeken Kadooğlu şunları söyledi:”

“Bölgemizde makarnalık buğday üretiminde görülen azalma eğilimi dikkatle izlenmeli. Buğday ekilişlerinde ekmeklik çeşitlere yönelme eğilimi, makarnalık buğdayın gelecekteki arz güvenliğini tehlikeye atabilir. Bölgemizin kaliteli makarnalık buğday üretiminde sahip olduğu üstünlük, bu bölgede üretimi teşvik edici tedbirlerin hızla devreye alınmasını gerektirmektedir. Yine bölgedeki tarıma dayalı sanayinin sürdürülebilirliği açısından, Irak gibi önemli pazarlardaki bürokratik engellerin ve yüksek vergilerin çözülmesi, Suriye pazarındaki ticari hassasiyetlerin dikkatle izlenmesi önem arz etmektedir. Bu tür dış pazar sorunlarının çözülmesi, Güneydoğu’daki gıda ihracatçılarımızın rekabet gücünü artıracak ve ülkemizin küresel gıda ticaretindeki gücünü pekiştirecektir.